Zərdab şəhəri Kür çayı ilə Qarasu çayının yaratdığı yarımadaya bənzər bir ərazidə yerləşir. Buna görə də burada daşqın təhlükəsi daim mövcud olub. Ancaq bütün bu təhlükəyə baxmayaraq, bu da bir reallıqdır ki, Kür çayının zərdablıların həyatında tarixən xüsusi yeri və əhəmiyyəti olub.
Zerdab.com saytı xəbər verir ki, Zərdabın kəndlərinin yarısından çoxu Kür çayı boyunca yerləşir. Belə ki, Zərdabın 42 kəndindən 22-si Kür çayı boyuncadır.
Mərkəzi Aranda yerləşən Zərdab üçün Kür çayının, onun bol suyunun müstəsna əhəmiyyətini nəzərə alan zərdablılar həyatlarını təhlükəyə atmaqdan belə çəkinməyərək, zaman-zaman daha çox ana Kürün sahilinə sığınıblar.
Məlumdur ki, Kür çayı tez-tez daşar, sahilləri, oradakı əkinləri yuyub aparar, Kürkənarı kəndlərin sakinləri sel sularından canlarını götürüb qıraq kəndlərə qaçar, aylarla orada məskunlaşardılar. Belə hallara ən qədim zamanlardan tutmuş Həsən bəy Zərdabinin Zərdabda yaşadığı dövrlərdə də, 1930-1940-cı illərdə də tez-tez təsadüf olunardı.
Zərdabda ən böyük Kür daşqınlarından biri də 1978-ci ildə olub. Həmin dövrdə Zərdab şəhərinin köçürülməsi təhlükəsi yaranmışdı. Məhz həmin dövrdə ulu öndər Heydər Əliyevin Zərdaba tarixi səfəri olub.
“Əkinçi” qəzetinin 3 iyun 1978-ci il tarixli sayında ulu öndərin Zərdaba səfəri haqqında geniş məlumat verilib.
Bundan başqa, ulu öndərin Heydər Əliyevin Zərdaba səfəri barədə 1978-ci il iyun ayının 1-də “Kommunist” qəzetində işıqlandırılıb: “Mingəçevir su anbarı istifadəyə verildikdən (1945-53-cü illərdə) sonra Kürün daşıb sahilləri basması təsadüfdən-təsadüfə baş verərdi. Belə bir real təhlükə Zərdab üçün son dəfə 1978-ci ilin may ayında yaranmışdı. Həmin təhlükəli vaxtda Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi Heydər Əliyev yoldaş 1978-ci il may ayının 29-da Zərdaba səfər etdi, yerli əhali ilə, rayon rəhbərləri ilə görüşdü, daşqın təhlükəsinin qarşısını almaq üçün tövsiyələr və tapşırıqlar verdi, respublika paytaxtından və qonşu rayonlardan ağır texnika, torpaq daşıyan maşınlar, digər mexanizmlər səfərbər etdi, sahil bəndbərkitmə işləri sürətləndirildi. Heydər Əliyevin rəhbərliyi altında daxili imkanların tam səfərbər edilməsi, görülən əlavə ciddi tədbirlər nəticəsində Zərdab su altında qalmaq təhlükəsindən xilas edildi”.
Heydər Əliyev Kürün daşması nəticəsində su basan yerlərə getdi, daşqının nəticələrinin aradan qaldırılması ilə əlaqədar görülən işlərlə tanış oldu, tapşırıq və göstərişlər verdi.
Heydər Əliyev 1978-ci il mayın 29-da – Kür çayında daşqının qarşısını almaq məqsədilə Zərdaba səfər edərkən rayon ictimaiyyətinin iştirakı ilə keçirdiyi müşavirədə demişdi: “Zərdab rayonunun zəhmətkeşləri təbii fəlakətlərə qarşı mübarizədə iradə, intizam, bacarıq göstərmişlər və indi təbii fəlakətin vurduğu zərəri mütəşəkkil qaydada aradan qaldırır, tarla və fermalarda işi gücləndirirlər”.
Sonda onu da qeyd edək ki, Kür çayının təqribən 85 kilometri Zərdab rayonu ərazisinə düşür.
Bu isə Azərbaycan üzrə 12 faiz deməkdir.
Zerdab.com
